جستجو

اربعیــن و آییــن پیــاده‌روی در آن بیــش از آن کــه یــک واقعیت ســاده دینی در بســتر اجتماع دینی شــیعه باشد، واقعیتی درهم‌تنیده از لایه‌های مختلف است که از پس قرن‌ها سنت ریشه‌دار عراقی به روزهایی رســیده کــه ســقوط صــدام، رســانه، سیاســت حا کمیت‌هــای شــیعه (از جمله جمهوری اســامی) و شــوق همیشــگی شــیعیان دنیــا برای زیــارت امام حســین(ع)..

گفتمان کربلا، منبع و مبنای اصلی برای شکل‌گیری نظام آیینی ـ منسکی و نظام اساطیری فرهنگ شیعی است. این نظام مناسکی یکی از مهمترین عوامل بقای تشیع در طی تاریخ بوده است. مطالعه این نظام مناسکی از منظر علوم جدید و بالاخص انسان‌شناسی برای فهم فرهنگ شیعیان اهمیتی خاص دارد. در کتاب حاضر با رویکرد انسان‌شناسی به مناسک عزاداری و ابعاد مختلف آن پرداخته شد..

«برنامه‌های مناسبتی» با وسعت و گونه‌گونی امروزینش، از اختصاصات تلویزیون پساانقلابی است. یکی از تغییراتی که به‌تبع انقلاب اسلامی در رادیو و تلویزیون ملی ایجاد شد، توجه به همگرایی آن با زمینه‌های فرهنگی، تاریخی و مذهبی جامعه بود. شاخه‌ای از این همگرایی در «تقویم محوری» جداول پخش تجلی یافت و استمرار آن به شکل‌گیری تدریجی ژانر تلویزیونی خاصی انجامید که..

این کتاب در پی آن است که از خلال بررسی‌های موردی  تصویری از تشیع امروز در گسترۀ جهانی فراهم آورد. مقالات این کتاب، بیانگر تجربۀ اجتماعات شیعی در کشورهای مختلف جهان مدرن شامل مناطق سنتی شیعه‌نشین در خاورمیانه تا مناطق جدیدی در کشورهای اسکاندیناوی و... هستند. جامعۀ شیعی برای برساخت هویت اجتماعی، فرهنگی و مذهبی خود، بیش از همه بر آیین‌های زی..

سیدحسین مرکبی مترجم کتاب «اخگر گداخته حکومت» می‌گوید: شیعیان عراق در طول تاریخ این کشور همیشه در اپوزیسیون بوده و هیچ جایی در اداره حکومت نداشتند. از سال ۲۰۰۳ یعنی از سال سقوط صدام به بعد جایگاه آنها عوض شد و چون از نظر جمعیتی در اکثریت بودند اداره حکومت را در دست گرفتند. کتاب «اخگر گداخته حکومت» با نگاهی جامعه‌شناختی به تحلیل تجربه دولت‌سازی شیعیا..

در این کتاب توجه خود را به طور خاص به سه مبحث اختصاص داده‌ام.در اولین مبحث به این نکته پرداخته‌ام که جوامع مسلمانان امروزی در مقایسه با گذشته چگونه سنت‌های مذهبی شیعی را پیاده می‌کنند و چه اصلاحاتی در آنها ایجاد کرده‌اند. در بخشی از این جستجو درون‌مایه‌ی سنت‌های مکتوب قدیمی را پژوهیدم و به این نکته توجه کردم که چگونه این درون‌مایه‌ها در شعرهای محلی..

این کتاب سه جلدی که ۱۷۵۰ صفحه و ۷۳۱ منبع فارسی، عربی و زبانهای اروپایی دارد، ۲۹۰ گزارش و سند را در باره آیین عزاداری شیعیان در هشت برش زمانی از صفویه تا جمهوری اسلامی به صورت روش‌مند و همراه با ارائه نمودارهای مختلف مورد بررسی قرار داده است. نام کتاب برگرفته از جمله یک نویسنده انگلیسی زبان در نیمه دوم قرن نوزدهم است که معتقد است هیچ تراژدی در جهان ..

همانطور که در مقدمه این کتاب عنوان شده، سؤال اصلی کتاب این است که آیا صوفیه (اعم از قلندریه و اهل فتوت) در برپایی آیین‌های عزاداری نقش داشته‌اند؟ در صورت مثبت‌بودن پاسخ، میزان تأثیر‌گذاری آن‌ها بر آیین‌های عزاداری محرم به چه اندازه بوده است؟ و از میان آیین‌ها و عناصر عزاداری محرم، کدام یک به‌طور مشخص، اصلی صوفیانه دارد؟فرضیه مطرح شده این است که صوف..

«اعتکاف» پدیده‌ای است که چند دهه سیاست‌گذاری شده و آمارها از اقبال رو به افزایش هرساله آن حکایت می‌کند. این افزایش نمی تواند صرفاً نتیجه سیاست‌گذاری باشد؛ اعتکاف کارکردی اجتماعی ایفا می‌کند که یکی از مشهورترین آن‌ها «خودسازی و یا به عبارتی رهایی از گناه» است. در این کتاب تلاش شده است با بررسی اعتکاف به دو پرسش اصلی پاسخ داده شود: اول این‌که آیا اعت..

این کتاب ماحصل پژوهشی است در باب حوزه‌ای از تاریخ اجتماعی دین و مناسک دینی در ایران شیعی که تاکنون کمتر محل توجه محققان بوده است؛ یعنی حوزه آیین‌های شادمانه و جشن های دینی و مذهبی. آنچه در این پژوهش به دنبالش بوده ام، تدوین فهرستی از جشن های مذهبی مهم در ایران شیعی و گردآوری، بررسی و تدوین داده هایی از چگونگی برگزاری آن ها برای رسیدن به شناخت و فهم..

موضوع بخش های مختلف این کتاب، فرهنگ اسلامی با تاکید بر شیعیان در سرزمین هند است. بررسی محدود این فرهنگ به خوبی، بیانگر تعامل سنت های اسلامی ایران با سنت های مذهبی و فرهنگی هندی در شکل دادن به اسلام و به خصوص تشیع هندی است. در کتاب حاضر از یک سو تلاش کرده‌ام منطق فرهنگ اسلامی و تمدن اسلامی در هند را ذیل ایده اسلام هندی مورد بررسی قرار بدهم و خاص بود..

کتاب «دوراهی روحانیت (جستارهایی دربارۀ مرجعیت شیعه در ایران معاصر)» نوشته‌ی کمال رضوی شامل یک مقدمه از دکتر سارا شریعتی (عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران) و یک درآمد با عنوان «امتناع جامعه‌شناسی روحانیت؟» است، در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول آن با عنوان «جایگاه اجتماعی مرجعیت (صورت‌بندی‌های مفهومی)» به بررسی ابعاد جامعه‌شناختی..

تقویم در ایران معاصر و به ویژه در سال‌های پس از پیروزی انقلاب به یک ابزار سیاسی بدل شده است. حکومت در این سال‌ها تلاش کرده است که از خلال تقویم تصویر خود را ساخته و به جامعه عرضه نماید. بررسی تقویم ما را با این تصویر آشنا خواهد کرد. آن‌گونه که از بررسی تقویم سال‌های پس از انقلاب تا کنون برمی‌آید، تصویر مذکور بر دو پایه استوار شده است؛ از یک‌سو هویت..

این کتاب، پژوهشی درباره اسلام شیعی در ایران امروز با محوریت زندگی روزمره شیعیان است. تمرکز عمده کتاب بر مضامینی مانند تشیع زیسته، فرایند مناسکی شدن، بدن مندی، نقش‌های جنسیتی، فرایند حجیت‌بخشی، عواطف، فرایند جامعه‌پذیری و تغییرات اجتماعی زندگی شیعیان در ایران امروز است. این پژوهش نشان می‌دهد که یک ایرانی شیعه در ایران امروز و هم‌زمان با تغییرات چشمگ..

مجموعه مقالات محسن حسام مظاهری، نویسنده و پژوهشگر مطالعات اجتماعی تشیع با عنوان «ساکنِ خیابانِ ایران؛ مسایل و چالش‌های دینداری در جمهوری اسلامی» در قطع رقعی و در ۱۷۶ صفحه، به‌تازگی توسط نشر آرما چاپ و منتشر شده است.این کتاب مجموعه‌ی ۱۲ مقاله و یادداشت با موضوع «تشیع و دینداری در جامعه‌ی معاصر» است که پیشتر در فاصله سالهای ۹۰ تا ۹۶ در نشریات و شبکه‌..